Verslag wijkavond Zwanenveld aardgasvrij 24 oktober 2019

Ca 170 aanwezigen waren aanwezig in de Prins Mauritsschool (ongeveer 2/3 woningeigenaar, 1/3 huurder)
Koffie met appeltaart van de Pronk winkel. Begeleider Rosa vertelde over hun winkel en wasserij gerund door leerlingen van het Pro College (praktijkonderwijs). Ze zitten in winkelcentrum Dukenburg
Energiequiz invullen om tegoedbon voor wassen-drogen-strijken van de was en een kopje koffie. De cadeaubonnen zijn gewonnen door 15 inwoners, zij ontvangen deze bon via de gebiedsregisseur Geert-Jan
Aanwezige informatiekraampjes: Woonwaarts, Talis, Woongenoot, Portaal, Loket Duurzaam Wonen Plus, MijnWijkplan (ideeën voor de openbare ruimte in de wijk- gemeente), Liander, Zwanenveld Aardgasvrij (gemeente), Leefbaar Zwanenveld (gemeente en Bindkracht 10). Ook de wijkagent was aanwezig.

Verslag van de presentaties

Wethouder Harriët Tiemens

(wethouder van duurzaamheid (klimaat en energie), wonen, mobiliteit, parkeren, groen en water).

We gebruiken aardgas nu om mee te koken, te douchen en huizen te verwarmen. Nederland wil in 2050 geen aardgas meer gebruiken. We gaan op zoek naar duurzame, betaalbare en uitvoerbare alternatieven voor aardgas. Dat doen we per wijk, en we doen het stap voor stap. Dat hebben we in Nederland samen afgesproken in het Klimaatakkoord. We willen geen Gronings gas meer gebruiken, en ook niet afhankelijk worden van de levering van aardgas door andere landen. En we willen helpen om de klimaatdoelen te halen die we in Parijs hebben afgesproken.

In Nijmegen hebben we in de warmtevisie opgeschreven hoe we dat willen aanpakken. Nijmegen wil in 2045 een energieneutrale en aardgasvrije stad zijn en in een aantal wijken volgens plan al in 2035: Hengstdal, Bottendaal, Zwanenveld (en wat later de rest van Dukenburg), stationsgebied en Hatert.
We onderzoeken of er een warmtenet naar Dukenburg kan worden aangelegd. Dit doen we samen met de woningcorporaties en het winkelcentrum Dukenburg. Het idee is dat de corporaties hun huurwoningen daarop aansluiten. De particuliere woningen kunnen ook kiezen om daarop aan te sluiten. Aardgasvrij wonen moet woonlastenneutraal kunnen: betaalbaar voor iedereen zonder hele grote investeringen te moeten doen.

Wat voor u als bewoners belangrijk is: er is geen haast geboden, u hoeft nu nog niets te doen, we nemen de tijd om de komende twee jaar een wijkwarmteplan te maken waar bewoners en de gemeente, de corporaties en de netbeheerder samen over in gesprek gaan. Meld u zich als u mee wilt denken bij de projectleider Geert-Jan van den Brand.

Geert-Jan van den Brand

Vervolgens nam gebiedsregisseur/projectleider Geert-Jan van den Brand van de gemeente het woord.
Hij vertelde hoe de gemeente samen met de wijk de komende maanden en jaren aan de slag gaat met vragen als: hoe zit de wijk in elkaar? Wat is hier mogelijk in plaats van aardgas? Hoe voeren we dit uit? De komende weken/maanden gaan we hierover met elkaar in gesprek. We starten met het vormen van werkgroepen en kiezen van onderwerpen en gaan aan de slag met het uitvoeren van de wijkanalyse. We koppelen hierover terug op een tweede wijkavond in februari.

We nemen in dit proces de tijd. We kijken naar alle warmte-opties, dus niet alleen naar het warmtenet, ook naar ‘all-electric’ (warmtepomp) en ander (bio)gas. We zoeken naar oplossingen voor de hele wijk. We kijken naar meer dan het vervangen van aardgas. Naar vraagstukken en kansen op maatschappelijk gebied, bijvoorbeeld eenzaamheid, gezonde levensstijl en betaalbaarheid. En naar opgaven voor de fysieke omgeving, zoals leegstand en vernieuwing, nieuwbouwlocaties, het aanpassen van het straatprofiel en van het groen in de buurt, maar ook de noodzaak voor vervanging van gasleidingen, waterleidingen en het riool.

We halen uw wensen, ideeën en voorkeuren op. U kunt actief meedoen met het wijkwarmteplan. U kunt op de hoogte blijven door u in te schrijven voor de nieuwsbrief via aardgasvrij@nijmegen.nl. Wilt u meedoen in een werkgroep, meld u dan ook aan via e-mail (of bel 14 024 en vraag naar Geert-Jan van den Brand). We spreken ongeveer 1 keer per maand af.

Jos van der Lint

Daarna vertelde Jos van der Lint van het gemeentelijk Loket Duurzaam Wonen Plus over isolatie en energie besparen.
Isoleren zorgt voor lagere energiekosten en een behaaglijker binnenklimaat. En een goed geïsoleerd huis is de basis voor aardgasvrij wonen. Het zorgt ook voor waardevermeerdering huis of pand. Als u binnenkort gaat klussen of verbouwen: vraag alvast advies over isoleren (en misschien al over wonen zonder aardgas). Ook als u ramen gaat vervangen, een nieuwe vloer legt, een huis gaat kopen. Wat er kan qua isolatie hangt erg af van het type woning. En vraag ook advies als uw CV-ketel aan vervanging toe is. Gaat u een nieuwe keuken of fornuis kopen? Kies dan voor elektrisch koken, bijvoorbeeld een keramische kookplaat. Voor isolatie en energiebesparing zijn er subsidies en leningen. Voor de complete overstap naar een andere warmtebron nog niet.
Het Loket Duurzaam Wonen Plus helpt u graag met tips en advies. U kunt bellen, mailen of een afspraak maken in de Stadswinkel. aardgasvrij@nijmegen.nl en 14024.

Vragen van bewoners tijdens de presentaties

Tijdens de presentaties stelden mensen uit de zaal allerlei vragen. Hieronder vatten wij de vragen en antwoorden samen. Ook aan de informatiekramen werden in allerlei gesprekken veel vragen gesteld en wijkbewoners konden daar vragen voor de wethouder achterlaten.
Hebben we uw vraag gemist, of heeft u een andere vraag? Neem dan contact op met gebiedsregisseur Geert-Jan van den Brand: g.van.den.brand@nijmegen.nl of bel hem via telefoonnummer 14 024.

Vragen over de kosten en wie dat moet betalen

Aardgasvrij worden vraagt om investeringen: van woningeigenaren, van netwerkbeheerders, en ook van gemeenten. Voor woningeigenaren is betaalbaarheid een belangrijk uitgangspunt. Tegelijkertijd moet dit nog heel goed worden uitgezocht. Wat zijn de kosten van het aardgasvrij maken, wat zijn de best betaalbare oplossingen, maar ook wat is acceptabel, bijvoorbeeld woonlastenneutraal?

De gemeente faciliteert, begeleidt en ondersteunt de corporaties en woningeigenaren in deze zoektocht en zal dat blijven doen, ook in de nazorgfase als de woningen aardgasvrij zijn. We verwachten van energie- en warmtebedrijven, aannemers en installateurs dat zij ook hun verantwoordelijkheid nemen.
Is het verplicht om van het gas af te gaan?

Op dit moment kan niemand in een bestaande woning gedwongen worden om van het aardgas af te gaan. Nieuw te bouwen woningen worden niet meer op het aardgas aangesloten. De regering heeft wel het doel gesteld dat we in 2050 van het gas af gaan en heeft gemeenten de opdracht gegeven om dit te gaan organiseren. In Duitsland worden mensen juist gestimuleerd over te stappen op aardgas, maar dat is al een duurzamere warmtebron dan energie afkomstig van vervuilende kolencentrales die nu nog in Duitsland gebruikt worden.

Wat komt er voor gas in de plaats?

En kan dat voor alle huizen wel? Kun je op gas blijven koken?

Dat weten we nu nog niet en gaan we samen de komende 2 jaar onderzoeken. We kijken naar de wijk, naar wat voor soorten woningen er zijn, wat daar mogelijk is aan isolatie en wat voor warmtebron dan geschikt kan zijn. Inzicht in aanpassingen aan de woningen wordt ook meegenomen. Dat schrijven we op in een ‘wijkwarmteplan’.
De gemeente en de partners vinden het belangrijk dat een nieuwe warmtebron betaalbaar maar ook duurzaam is, en van hernieuwbare bronnen komt. Biogas kan misschien een mogelijkheid zijn, maar het hangt af van hoeveel er beschikbaar is (bijvoorbeeld aan gft-afval en snoeihout) en er is landelijk ook veel discussie over biomassacentrales. Gebruik van restwarmte die anders verloren gaat, is een duurzame oplossing. Waterstofgas is een energiedrager die op dit moment nog niet voldoende beschikbaar is om ingezet te worden als vervanging van aardgas voor alle woningen. Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar warmtebronnen, dus op dit moment weten we nog niet precies wat er allemaal mogelijk wordt in de toekomst. De technieken worden nog verder verbeterd. Een nadeel van warmtepompen van nu zijn klachten over het geluid dat die produceren, er worden in de bouwregelgeving eisen opgenomen om het geluidsniveau van warmtepompen te beperken. Of je op gas kunt blijven koken in de toekomst, is nu nog niet duidelijk. In ieder geval niet op aardgas. Koop je een nieuwe keuken of fornuis dan is het wel verstandig om meteen over te stappen op elektrisch, omdat je je gasfornuis in de toekomst misschien niet meer kunt gebruiken.

Vragen over het warmtenet

De gemeente heeft subsidie van het Rijk om te onderzoeken of het warmtenet haalbaar is voor Dukenburg, te beginnen bij het corporatiebezit (en het winkelcentrum) in Zwanenveld. Er is veel contact om kennis en ervaringen te delen tussen Europese steden met warmtenetten, en tussen Nederlandse steden die ook ‘proefwijken’ hebben die subsidie krijgen. Er loopt in Nijmegen op dit moment een onderzoek naar de haalbaarheid en kosten van een warmtenet in Zwanenveld. Het is nog niet bekend of dat er komt, wanneer, waar precies en wat het kost. Het idee is dat de woningen van de corporaties erop aangesloten worden. Als het warmtenet er komt dan is het de bedoeling dat woningeigenaren er ook voor kunnen kiezen (niet verplicht) om hun huis aan te sluiten.

In Nijmegen Noord ligt een warmtenet en onlangs was dit in het nieuws omdat de gasprijzen stijgen, en de kosten van warmte via het warmtenet dus ook meestijgen (want die zijn gekoppeld aan de prijs van gas). De koppeling van het warmtetarief aan de gasprijs is in het verleden gemaakt. Nu het kabinet heeft besloten om van het aardgas af te gaan, en nu de gasprijs de komende jaren zal stijgen, is het logisch om deze koppeling los te laten. Wanneer dat gaat gebeuren is nog niet bekend.
In de wijk is er in het verleden een flat aangesloten op een warmtenet en bewoners van de bovenste verdiepingen hadden daar soms onvoldoende warmte. Is een warmtenet wel geschikt voor hoogbouw? De technieken zijn veranderd en natuurlijk wordt er goed onderzocht hoe via het warmtenet warmte aan de hoogbouw in Zwanenveld geleverd kan worden.